Bestuurder Gert van Tol blikt terug op ruim 2,5 jaar samenwerken
met Arx IKC Ontwikkeling

Ruim 2,5 jaar werkt Gert van Tol nu met Arx IKC Ontwikkeling. Van Tol is bestuurder bij twee scholengemeenschappen, PCBO Dantumadiel en PCO Nieuwleusen. Inmiddels zijn de eerste twee kindcentra operationeel. Waarom heeft hij gekozen voor Arx? En wat heeft hem dit opgeleverd?

“Arx veert mee met wat de mensen vragen, dat is echt haar kernkwaliteit.”

Doorlopende ontwikkeling
De keuze voor een IKC is helder. Van Tol vindt het belangrijk dat scholen samen met kinderopvangorganisaties werken aan een doorlopende ontwikkelingslijn van elk kind in de leeftijd van 0 tot 12 jaar. ‘Is die doorlopende lijn er niet, dat loop je het risico dat je steeds opnieuw begint met het kind. Terwijl het zo belangrijk is om die ontwikkeling te blijven volgen, juist in de overgang van organisatie A naar B.’ Een tweede belangrijke reden voor Van Tol zijn de wensen van ouders. ‘Ik merk dat moderne ouders graag ontzorgd worden. Ze willen één adres waar onderwijs en kinderopvang samenkomen, zodat ze niet aan het begin en einde van de dag allerlei adressen langs moeten rijden en met verschillende organisaties contact moeten houden. Bij PCBO Dantumadiel kwam daar nog bij dat deze scholen in een krimpregio liggen, daar wil je expliciet ouders aan je binden. Bij PCO Nieuwleusen willen de christelijke scholen een onderscheidend aanbod neerzetten.’

Andere wereld
De keuze voor een IKC is één, hoe daar te komen is een andere. Je moet als bestuurder van vele markten thuis zijn, om een dergelijke transitie in goede banen te leiden. Van Tol legt uit: ‘Toen ik aan de slag ging met deze transitie kwam ik terecht in een domein met veel nieuwe regels en voorschriften, vanuit bijvoorbeeld de GGD en gemeente. Ik had het gevoel dat ik een andere wereld instapte. Dat maakte mijn besluit een logische stap. Ik ging op zoek naar iemand die gepokt en gemazeld is in deze materie. Iemand die mij als bestuurder kon ontzorgen en die de juiste stappen op het juiste moment weet te zetten.’

Organisch vormgeven
De klik en het vertrouwen waren er direct. Van Tol: ‘Ik had meteen het gevoel dat Arx de juiste partij was. We zijn zo’n 2,5 jaar geleden meteen gestart bij PCBO Dantumadiel, waar zeven scholen onder vallen, en een jaar later ook bij PCO Nieuwleusen. Afhankelijk van wat er per locatie en dorp nodig is, kwam er een duidelijk plan van aanpak. Met heldere doelen, een tijdpad en gewenste organisatievorm.’ Van Tol koos er bewust voor de transitie naar kindcentra organisch vorm te geven. Dat betekent dat ze op de ene plek sneller gaan dan op de andere. ‘We kijken echt naar de context, wat kunnen we hier voor stappen zetten. De mogelijkheden die je per locatie hebt, bepalen het tempo’. Op twee locaties van PCBO Dantumadiel zijn inmiddels kindcentra gerealiseerd. Op drie van de vier scholen van PCO Nieuwleusen is de kinderopvang de school in gehaald. Ook voor meer specialistische vraagstukken heeft Van Tol een beroep op Arx gedaan. ‘In Nieuwleusen wilden we een combinatie maken tussen de functie van onderwijsassistent in het basisonderwijs en die van medewerkers in de kinderopvang. Arx heeft ons hierin geadviseerd. Dat geeft nu meer mogelijkheden, doordat het aantal uren voor die functie is uitgebreid.’

Arx veert mee en ontzorgt
Over de meerwaarde van Arx vertelt Van Tol: ‘Arx veert mee met wat de mensen vragen, dat is hun kernkwaliteit. Ze luisteren echt, wat heeft deze school nodig? Arx definieert met jou de stip op de horizon en een route om daar te komen. Met duidelijke stappen, te beginnen met een heldere visie. De wens om te komen tot een IKC moet ook van onderaf worden gedragen. Ook als er cultuurverschillen zijn. Arx voelt dat heel goed aan. Ze vinden altijd een modus ‘hoe verder’. Met regelmaat rapporteert de procesbegeleider aan mij als bestuurder: waar staan we, wat is de vervolgstap en wat vraagt dit van mij. Ik had het gevoel dat ik alleen maar antwoorden hoefde te geven en af en toe een knoop moest doorhakken, maar dat was dan weer gedegen voorbereid, zodat ik dat besluit ook kon nemen.’

What’s next?
De komende tijd wordt gewerkt aan verdere inhoudelijke samenwerking. Zo wordt de samen ontwikkelde visie steeds meer zichtbaar in de kindcentra. Van Tol bekijkt ook hoe de regie meer en meer bij de organisatie zelf kan komen te liggen. De rol van projectleider van Arx verandert zo naar die van extern adviseur. Daarbij kijken we of we de reeds opgebouwde expertise ook voor de andere scholen kunnen inzetten’.

Als sinds 2019 ondersteunt Arx IKC Ontwikkeling scholengroep LEV West-Nederland (LEV WN) in haar ambitie om 26 scholen door te ontwikkelen naar integrale kindcentra. Met de kinderopvang als commerciële partij en het onderwijs als publieke organisatie, best een opgave. Bestuurder Henk Eilander vertelt over zijn ervaringen met Arx.

“Ik geef de samenwerking met Arx een 8,5.”

In 2019 formuleerden de scholen van LEV WN de ambitie om te komen tot integrale kindcentra (IKC’s). Kindcentra waar één team, op één locatie, onder één naam en met één visie samenwerkt aan de doorgaande ontwikkeling van elk kind. Eilander: ‘We wilden toe naar één christelijke entiteit voor kinderen van 0-12 jaar, waar kinderen zich in een doorgaande lijn kunnen ontwikkelen. Ook om kansenongelijkheid te bestrijden. Als we pas met vier jaar beginnen met het signaleren van ontwikkelproblematiek bij jonge kinderen, zijn we soms te laat.’

Een pittige uitdaging. Niet alleen gezien de complexiteit van de organisatie. LEV WN heeft 26 scholen in een regio die strekt van Den Helder tot Zeeland. Eilander vult aan: ‘Onderwijs en kinderopvang zijn twee verschillende werelden. Hoe krijgen we het in zo’n grote regio toch voor elkaar om samen te werken zonder dat we financieel één worden?’ Tijd dus om expertise over kinderopvang in huis te halen.

Snelle start
Daar waar letterlijk ruimte was in de school, kon de samenwerking snel van start gaan. Gezocht werd naar een passende opvangpartij, christelijk en kwalitatief sterk. Eilander: ‘Arx startte met een tweedaagse training voor de schooldirecteur en de teamleider opvang. Om samen te ontdekken, wat willen we precies en hoe pakken we het aan? Daarna moesten ook de teams één worden om samen te kunnen optrekken. Inmiddels zijn we ruim drie jaar verder. Vijf kindcentra zijn operationeel en zeven locaties zijn op weg naar een IKC. Samen ontwikkelden we het franchiseconcept door, formuleerden we het pedagogisch beleid en een handboek voor samenwerking’.

Uniek franchiseconcept
Om de samenwerking met de verschillende kinderopvangorganisaties te verduurzamen, ontwikkelde LEV WN een franchiseconcept. Hierbij krijgt de kinderopvangorganisatie de licentie om onder de LEV-naam opvang aan te bieden. Eilander: ‘Samen hebben we dit unieke concept doorontwikkeld. Arx acteerde hier als sparringpartner op bestuurlijk niveau. Dit zijn de strategische keuzes die ik wil maken, denk mee hoe de opvang daarin een plek kan kringen. Hoe geven we die franchise vorm? Wat zijn de verplichtingen van de kinderopvang om mee te doen? Zo is bijvoorbeeld basisschool Floriant onderwijs met de Bijbel als basis, nu Floriant onderwijs en opvang met de Bijbel als basis.’

Domeinregisseur
Kindcentra opzetten vergt een lange adem. Zeker als het om 26 scholen gaat. Het overzicht bewaken en de regie houden, zijn dan ook cruciaal. Eilander: ‘Ik zie de rol van Arx als die van een domeinregisseur: Arx behoudt het overzicht, begeleidt het hele proces om te komen tot een IKC en koppelt regelmatig terug waar we staan. Met een pragmatische aanpak en helder zicht op wat nodig is, pakken ze de regie. Ze geven mij als bestuurder het gevoel: dit is een partij met verstand van zaken, een partner die acteert, doorpakt en die contact opneemt als het vastloopt. Ik kan het hele project als bestuurder loslaten.’

Twee werelden bij elkaar brengen
Om te kunnen doorontwikkelen tot een kindcentrum is kennis van de kinderopvang essentieel. Eilander: ‘Arx kent de kinderopvang goed. Dat spel, die dynamiek tussen die twee partijen, de een commercieel, de ander publiek, daar weet Arx goed in te manoeuvreren. Arx spiegelt en laat mij als bestuurder ook reflecteren: hoe reëel is dit, waar loopt de kinderopvang als ondernemer tegenaan? Cruciaal als je samen de ambitie waar wilt maken.’

Next step
LEV WN heeft een vliegende start gemaakt. De grootste uitdaging nu is ruimte. Er lopen op 14 scholen bouwprojecten, van nieuwbouw tot renovatie. In de gesprekken met de gemeente schuift ook Arx aan. Eilander: ‘We zijn dus nog volop in ontwikkeling. Steeds meer locaties zullen de stap naar een IKC maken, waarbij Arx nauw aangesloten blijft. De stip op de horizon is en blijft 26 kindcentra.’ Eilander benadrukt uit te zien naar een langdurige betrokkenheid met Arx ‘.